Mleko należy do grupy produktów mocno alergizujących. Często słyszymy „Mam alergie na mleko”, ale co w sumie w tym mleku „uczula”? Są dwie opcje: może to być alergia na białka mleka krowiego albo może być nietolerancja laktozy, która nie jest alergią, ale daje podobne objawy.

Białka, które uczulają w mleku to: kazeina, beta-laktoglobulina,  alfa-laktoalbumina, albumina surowicza i immunoglobuliny. Beta-laktoglobulina jest nieobecna w mleku kobiecym i to ona najczęściej powoduje reakcję alergiczną u dzieci.

Kiedy obserwować objawy reakcji alergicznej na białka zawarte w mleku krowim?

Mogą wystąpić one bezpośrednio po spożyciu do 6 godzin po zakończeniu spożycia pokarmu zawierającego alergeny jest to reakcja IgE zależna – nadwrażliwość alergiczna. Objawy reakcji IgE niezależnej – nadwrażliwości pokarmowej niealergicznej mogą wystąpić od 8 – 72 godzin po spożyciu.

Jak powinna wyglądać dieta osób z alergią na białka mleka krowiego:

• należy wyeliminować wszystkie produkty zawierające w składzie mleko krowie, a także pozostałych ssaków jak np. mleko kozie, owcze
• nie można spożywać produktów nabiałowych jak sery, jogurty, maślanki czy kefiry
• zwrócić uwagę na podaż wapnia z pożywieniem – spore ilości wapnia zawierają rośliny zielone np. brokuły czy jarmuż, orzechy – zwłaszcza migdały, sezam oraz nasiona roślin strączkowych. Innym źródłem wapnia, na które warto zwrócić uwagę są konserwy rybne (zawierające szkielet np. szprotki czy sardynki) oraz jaja.
• niestety wapń ze źródeł roślinnych jest w mniejszym stopniu przyswajalny niż z produktów mlecznych, dlatego warto zadbać o odpowiednią ilość magnezu, fosforu, witaminy D, bakterie probiotyczne oraz prebiotyki
• przyswajalność wapnia z diety spada wraz ze zwiększonym spożyciem kwasu szczawiowego, kwasu fitynowego oraz błonnika (nadmiar błonnika w diecie też może mieć negatywne działanie na organizm!!). Składniki te są w dużej mierze zawarte w produktach roślinnych, stąd mniejsza wchłanialność z nich wapnia
• warto włączyć do diety mleka roślinne i ich przetwory (np. jogurt sojowy zawierający bakterie probiotyczne), które często są już wzbogacane we wapń oraz witaminę D. Mimo tego, że nie zawierają pełnowartościowego białka czy witaminy B12, mogą dostarczać innych ważnych składników – wielonienasycone kwasy tłuszczowe, sterole roślinne czy polifenole. Czytajmy skład mleka zapisany na opakowaniu, często oprócz wzbogacania w witaminy i składniki mineralne są „wzbogacane” w spore ilości cukru
• możliwe jest wystąpienie reakcji krzyżowych w stosunku do mięsa wołowego i cielęcego, czyli po spożyciu tego typu mięsa mogą wystąpić objawy podobne jak po spożyciu mleka i jego przetworów.
• w przypadku alergii na alfa-laktoalbuminę oraz albuminę surowiczą ogrzewanie mleka może zmniejszyć ich siłę alergizującą, ponieważ białka nie są stabilne w wyższych temperaturach
• dieta eliminacyjna powinna trwać około 12 miesięcy i wykluczać wszystkie pokarmy zawierające alergeny, również te ukryte. Warto czytać etykiety na opakowaniu, gdzie powinna być zamieszczona informacja o alergenach
• alergia na białka mleka krowiego i jaja występująca u dzieci często mija wraz z wiekiem
• jeżeli alergia występuje u dzieci karmionych piersią, mama powinna ze swojej diety wykluczyć produkty mleczne (alergeny mają zdolność przechodzenia do mleka matki) i obserwować reakcję malucha

Często u osób z alergiami pokarmowymi obserwuje się nieodpowiedni stan odżywienia pod względem jakościowym, czyli witamin i składników mineralnych. Jest to najprawdopodobniej spowodowane niedostateczną edukacją żywieniową osób uczulonych a w konsekwencji nieodpowiednią kompozycją diety i zastępowaniem składników uczulających. Dlatego warto skorzystać z pomocy dietetyka, który wytłumaczy jak komponować dietę – czego unikać, jakimi produktami zastępować pokarmy alergizujące, na co zwrócić uwagę.

Nietolerancja laktozy spowodowana jest niedoborem enzymu laktazy, przez co zaburzone zostaje trawienie tego dwucukru. Objawy najczęściej pojawiają się po około 2 godzinach od spożycia słabo tolerowanego produktu. Niestrawiona laktoza nasila fermentacje w jelitach, co powoduje uczucie przelewania, wzdęcia, gazy, kolki czy biegunki.

Można mieć do czynienia z niedoborem laktazy wrodzonym, wtórnym lub hipolaktazją typu dorosłych – wrodzoną, ale objawiającą się dopiero w okresie dojrzewania. Natomiast niedobór laktazy wtórny, często jest przejściowy. Może być spowodowany przebyciem chorób wirusowych przewodu pokarmowego, czy intensywnych biegunek. W tym przypadku pomaga wyeliminowanie laktozy z diety na czas od 2-4 tygodni, co pozwala zregenerować jelita i tolerancja laktozy powinna powrócić. Każda osoba ma indywidualny poziom tolerancji laktozy, który nie powoduje wystąpienia nieprzyjemnych objawów.

Jak wygląda dieta eliminująca laktozę?

• należy ograniczyć mleko i jego niefermentowane przetwory jak np. śmietanę
• można spożywać mleczne produkty fermentowane, czyli jogurty, maślanki, kefiry, twarogi, które zawierają bakterie probiotyczne produkujące laktazę rozkładającą powodujący nadwrażliwość dwucukier
• sery żółte nie zawierają praktycznie w ogóle laktozy, dlatego można je spożywać w ograniczonych ilościach (pamiętajmy, że zawierają duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, które sprzyjają rozwojowi miażdżycy)
• trzeba uważać na ukryte źródła laktozy, czyli wędliny, gotowe potrawy instant – zwłaszcza zupy, sosy, margaryny, słodycze, gotowe desery.

 

Masz alergię lub nietolerancję? Nie wiesz jak skomponować prawidłowo dietę? Serdecznie zapraszam do odwiedzenia moich gabinetów:

• Dietetyk Oborniki => JUST A FIT ul. Młyńska 5

• Dietetyk Poznań => Centrum Urody Mona ul. Umultowska 45

• Dietetyk Stęszew => Sekret Piękna ul. Dworcowa 1

Chętnie udzielę cennych wskazówek na co zwrócić uwagę i pomogę skomponować odpowiednią dietę eliminacyjną!

 

Zachęcam również do zamawiana jadłospisów za pośrednictwem internetu!